İklim değişikliği sadece buzulların erimesine, sıcaklıkların artmasına ya da kuraklıkların yaşanmasına neden olmuyor; birebir vakitte iç dünyamızı da sessizce değiştiriyor. Yaşadığımız telaşlar, belirsizlikler ve geleceğe dair umut kaybı, bu krizin ruh sıhhatimize bıraktığı görünmeyen izleri oluyor. Çok sıcaklar, kuraklıklar, su külfeti, orman yangınları ve seller üzere olaylar her geçen gün daha sık yaşanıyor ve bunların insan ömrünü nasıl etkilediğine dair haberler daima gündemde yerini alıyor. Bu olayların yalnızca çevresel değil, birebir vakitte sıhhat ve ruh sıhhati üzerindeki tesirleri de gittikçe daha görünür hale geliyor.
Psikolojik dayanıklılık bu hususta değer arz ediyor. “Psikolojik dayanıklılık, geliştirilebilir bir kapasitedir ve bu süreçte atılabilecek adımlar, hem bireyin içsel gücünü artırabilir hem de toplumsal dayanışmayı besleyebilir” diyen Memorial Antalya Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uzm. Dr. Fatma Arkaz, gelecek telaşı konusunda atılması gereken adımlardan bahsetti.
İklim değişikliği ruh sıhhatini olumsuz etkiliyor
İklim değişikliği; insan kaynaklı faaliyetlerin, global atmosferin bileşimini direkt ya da dolaylı biçimde etkilemesi sonucunda ortaya çıkan uzun vadeli iklimsel farklılaşmalar olarak tanımlanmaktadır. İklim değişikliği, beklenenden çok daha süratli bir halde meydana gelmekte ve bu sürat onu bir iklim krizi haline getirmektedir. İnsanlık için varoluşsal bir tehdit oluşturan bu kriz, sıhhat tehlikelerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. İklim değişikliğinin zihinsel ve duygusal dünyamızı da etkilediğini anlamaya başladıkça, bu tesirlere isim verebilmek için yeni kavramlar gelişiyor. Örneğin, “ekolojik yas” ve “eko-kaygı”, insanların iklim değişikliğiyle birlikte hissettiği kayıp ve kaygıları tanımlamak için kullanılan yeni tabirlerdir.
Toplum olarak takviyeye muhtaçlık var
Eko-kaygı, aslında iklim krizine verilen doğal ve insani bir reaksiyondur. Fakat vakitle bu dert, bireylerin toplum ve gelecek hakkındaki umutlarını sarsabilir; yerini öfke, ümitsizlik ya da çaresizlik üzere hisler alabilir. Artan sıcaklıklar, esasen var olan ruhsal meseleleri daha da ağırlaştırabilirken; çok hava olayları ve doğal afetler, insanların yaşadığı travmaların sayısını da artırıyor. Bu durum, toplum genelinde ruh sıhhati alanında daha fazla takviyeye muhtaçlık duyulacağını açıkça ortaya koyuyor.
Umutsuzluğa sürüklüyor
İklim krizine karşı yürütülen çaba sırf doğayı korumakla sonlu olmamalı, insanın iç dünyasını da onarmayı hedeflemelidir. Zira bu kriz, yalnızca ekosistemleri değil; bireylerin umutlarını, inanç hissini ve geleceğe dair hayalleri de sarsmaktadır. Bu yüzden tahlil arayışları, ferdi gayretlerin ötesine geçip toplumsal bir dayanışma ve ruhsal düzgünleşme sürecine dönüşmelidir. Tabiatla kurulan bağ güçlendikçe, yalnızca ağaçlar değil; içimizdeki istikrar ve huzur da yine filizlenebilir.
Bilinçlenerek güçlenmek mümkün!
Ruh sıhhatini korumak ve güçlendirmek için tabiatla ve toplumla yine bağ kurmalı, şuurlu tercihler yapmalı ve dayanışma içinde olunmalıdır. Zira iklim krizi, yalnızca fizikî değil, tıpkı vakitte ruhsal bir müdahale alanıdır.
Ruh sıhhatini olumlu tarafta etkilemek için şunlara dikkat edin;
- Doğayla yine bağ kurun: Doğa, insan psikolojisi için güçlü bir düzgünleştirici kaynak olabilir. Parkta yürüyüş yapmak, toprağa dokunmak ya da yalnızca bir ağacın altında oturmak bile gerilim düzeyini azaltabilir. Bu cins tecrübeler, bireyin tabiatla olan bağını güçlendirerek yalnızlık hissini hafifletir ve aidiyet hissini besler.
- Çevre dostu ömür şeklini benimseyin: Günlük hayat alışkanlıklarımızı değiştirmek, hem çevresel tesirleri azaltır hem de bireyin ruhsal güzellik halini takviyeler. Daha az tüketmek, atık üretimini azaltmak, geri dönüşüme değer vermek, yürümeyi ya da bisikleti tercih etmek üzere adımlar, bireye sorumluluk duygusu ve tatmin hissi kazandırır. Küçük de olsa bir katkı sağladığını bilmek, çaresizlik hissinin önüne geçer ve içsel bir güçlenme sağlar.
- Duygularla sağlıklı formda başa çıkmayı öğrenin: Eko-kaygı ya da çevresel belirsizlik karşısında hissettiğimiz gerilim ve kaygılar, bastırılmak yerine tanınmalı ve sağlıklı yollarla tabir edilmelidir. Farkındalık (mindfulness), nefes idmanları, sanatla uğraşmak, yazı yazmak yahut profesyonel ruhsal takviye almak, duygusal dengeyi muhafazaya yardımcı olabilir. Hislerle baş etmek, aksiyona geçmenin ve umut üretmenin birinci adımıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı