Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi, NP Etiler ve NP Feneryolu Tıp Merkezi, Türk Ruhsal Müşavere Rehberlik Derneği ve Olumlu Psikoloji Enstitüsü paydaşlığında Üsküdar Üniversitesi tarafından bu yıl 7’ncisi gerçekleştirilen Memleketler arası Olumlu Psikoloji Kongresi, bu alanda çalışmalar yürüten dünyaca tanınmış uzman isimleri ağırladı.
Doç. Dr. Thomas Field: “Öz-şefkat ve öz-kabul hayat kalitesini artırıyor”
İki gün süren kongrenin bu yılki teması, “Nörobilim Temelli Müspet Psikoloji” olarak belirlendi. Kongrede “Onur Konuğu” Oregon Eyalet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Thomas Field, çevrimiçi olarak “Sinirbilime Dayalı Bilişsel Davranış Terapisi Hakkında Kısa Başlangıç” konusunu ele aldı.
Bilişsel davranışçı terapinin (BDT) nörobilimsel temellerini olumlu psikoloji bakış açısıyla ele alan Doç. Dr. Thomas Field, öz-şefkat, kendini sevme ve öz-kabul üzere kavramların insan psikolojisindeki dönüştürücü gücüne dikkat çekti ve “Öz-şefkat ve öz-kabul hayat kalitesini artırıyor” dedi.
Sunumunda, bilginin beyinde ve vücutta nasıl işlendiğini nörobilimsel bir bakış açısıyla aktaran Doç. Dr. Thomas Field, bu sürecin olumlu psikolojiyle nasıl ahenk sağlayabileceğini örneklerle açıkladı. Bilişsel davranışçı terapinin temel yapı taşlarına değinen Doç. Dr. Thomas Field, kişinin çevresel gerilim yahut zorlukla karşılaştığında, bu durumu nasıl algıladığına dair geliştirdiği inançların, duygusal reaksiyonlarını ve davranışlarını direkt etkilediğini vurguladı.
“Pozitif ya da negatif inançlar, kişinin olaylara yüklediği manası ve buna karşı geliştirdiği davranışları belirler. Bu da öfke, utanç ya da bağımlılığa kadar uzanabilen sonuçlara neden olabilir” diyen Doç. Dr. Thomas Field, geleneksel BDT’nin şuurlu ve rasyonel niyete odaklandığını ve bu süreçte prefrontal korteksin etkin rol oynadığını kaydederek, “Bilişsel terapide gaye, bireyin duruma ait kanılarını sorgulaması ve gerekirse değiştirmesidir” diye ekledi.
Doç. Dr. Thomas Field: “İnsan, duygusal yansıları üzerinde denetim sahibidir”
ABD’li nörobilim uzmanı Doç. Dr. Thomas Field, duygusal regülasyonun nörobilimsel temellerine dikkat çekerek, bireylerin yaşadıkları olaylara verecekleri duygusal yansılar üzerinde tam denetime sahip olduklarını vurguladı.
“İşinizi kaybetmek üzere olduğunuzu öğrendiğinizi düşünün. Bu durumda nasıl hissedeceğinizi ve nasıl reaksiyon vereceğinizi siz belirlersiniz.” diyen Doç. Dr. Thomas Field, kişinin sadece kendi reaksiyonlarından sorumlu tutulabileceğini tabir etti.
Stresli bir durumla karşılaşıldığında, beynin birinci olarak tehdidi algılayacağını tabir eden Doç. Dr. Thomas Field, “Nörobilim temelli BDT, bireyin otomatik reaksiyonlarını ve temel inançlarını fark etmesini sağlayarak daha sağlıklı başa çıkma yolları geliştirmesine imkan tanır.” dedi.
Otomatik reaksiyonlar, beynin alt yapılarında gerçekleşiyor
Doç. Dr. Thomas Field, stresli durumlarda bireylerin verdiği reaksiyonların yalnızca şuurlu niyet süreçleriyle değil, beynin otomatik işleyişiyle de şekillendiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Nörobilim temelli bilişsel davranışçı terapi (BDT) modeli, kişinin yaşadığı duygusal ve fizikî yansıların, birden fazla vakit farkındalık seviyesinin ötesinde geliştiğini ortaya koyuyor. Bir aile ferdiyle yaşanan kelamlı tartışmalarda, kişi fikirlerini net bir halde tabir etmekte zorlanabilir. Bu durum, beynin savunma sistemlerinin süratle devreye girmesiyle ilgilidir. Birebir, 10 metre önümüzde birdenbire duran bir otomobil üzere. Çabucak frene basarız ancak bu yansıyı neden verdiğimizi düşünmeyiz. Bu tıp otomatik yansılar, beynin alt yapılarında gerçekleşiyor. Lakin burada kıymetli bir nokta var; bu cins reaksiyonları düşünmeden verdiğimiz için, kişinin hissettiği şeylerden sorumlu tutulması adil olmaz. Zira beyin otomatik bir hayatta kalma sistemini devreye sokuyor. Bilhassa çocuklarla yapılan terapilerde, ‘önce düşün, sonra hareket et’ yaklaşımı birtakım çocuklar için mümkün olmayabiliyor.”
Farkındalık evresi ve üstten aşağıya beyin süreci
Nörobilim temelli BDT modelinde, farkındalık evresinde, bireyin vücudunda bir aktivasyon hissettiğini kaydeden Doç. Dr. Thomas Field, “Kalp atışı hızlanır, dehşet ya da öfke üzere hisler açığa çıkar. Bu bedensel yansılar üstten aşağıya beyin süreciyle, niyetlerle şekillenir. Örneğin, trafikte ‘Bu kadar makûs şoförlerle karşılaştığım için daha dikkatli olmalıyım’ üzere bir niyet hem rahatlama sağlar hem de olumlu sonuçlara yol açar. Aksi halde, daha fazla öfke ve gerilimle sonuçlanabilecek bir döngüye girilebilir.” tabirinde bulundu.
Şefkat ve kabul, gerilimi azaltabilir
“Kendimize karşı daha şefkatli ve kabul temelli yaklaştığımızda, gerilimle baş etme marifetlerimiz de artar” diyen Doç. Dr. Thomas Field, “Yaşanan durumları yalnızca tehdit olarak algılamak ve hisleri bastırmak, çaresizlik ve tükenmişlik üzere hislere yol açabiliyor.” formunda konuştu.
Nörobilim temelli VDT yaklaşımıyla farkındalık geliştiriliyor
Psikolojik dayanak süreçlerinde nörobilim temelli Vücut-Duygu-Tepki (VDT) yaklaşımının, danışanların bedensel farkındalıklarını artırarak anksiyete ile başa çıkmalarına katkı sağladığını anlatan Doç. Dr. Thomas Field, yalnızca bedensel reaksiyonların değil, bu reaksiyonlara eşlik eden fikirlerin de tekrar yapılandırılması gerektiğine dikkat çekti. Doç. Dr. Thomas Field, “Bedenimize âlâ bakmadığımızda uyku, beslenme ve antrenman üzere temel gereksinimlerimizin karşılanmaması ve duygusal regülasyon zorlaştırabilir.” diyerek kelamlarını noktaladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı