Bireylerin ömür müddetlerini uzatacak ve yaşlılık periyotlarını daha sağlıklı geçirmelerini sağlayacak hayat şekli alışkanlıklarının ehemmiyeti her geçen gün artıyor. Bunun sonucunda da kaliteli uzun ömür manasına gelen Longevity yaklaşımının giderek popülerleştiğine dikkat çeken Anadolu Sıhhat Ataşehir Tıp Merkezi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, “Bir yandan ömür uzunluğunu artırırken bir yandan da yaşlılık devrinde kişinin hayat standartlarının düşmemesini amaçlayan Longevity trendi; biyoteknoloji, genetik, beslenme bilimi ve yapay zekâ üzere alanlardaki gelişmelerle şekillenmeye devam ediyor” formunda konuştu.
Uzun ve sağlıklı bir ömür büyük ölçüde ömür şekli alışkanlıklarına bağlı. İstikrarlı beslenme, tertipli fizikî aktivite, kâfi uyku ve gerilim idaresi üzere temel faktörlerin kritik ehemmiyete sahip olduğunu vurgulayan Anadolu Sıhhat Ataşehir Tıp Merkezi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, “Oxford Üniversitesi’nin geniş çaplı bir çalışması, çevresel faktörler ve ömür usulü şartlarının, sağlıklı yaşlanma üzerinde genetik etkenlerden yaklaşık 10 kat daha tesirli olduğunu gözler önüne seriyor. Longevity; bilimsel gelişmeler ve şuurlu hayat usulü değişiklikleriyle, sağlıklı yaş alma konusunda bireylere rehberlik eden kıymetli bir yaklaşım” dedi.
Longevity teknolojik gelişmeler ışığında ilerliyor
Longevity’nin son yıllardaki teknolojik ve tıbbi gelişmelerle birlikte dikkatleri üstüne çektiğini tabir eden Karaca, “Biyoteknoloji ve genetik çalışmalar, hücresel gençleşme ve yaşlanma zıddı tedaviler geliştirmeyi hedefliyor. Vakit kısıtlı beslenme ve anti-inflamatuar diyet üzere yaklaşımlar ise hücresel tamir süreçlerini destekleyerek yaşlanmayı geciktirebiliyor. Gerilim idaresi teknikleri ve zihinsel esneklik, yaşlanmanın en büyük nedenlerinden biri olan kronik gerilimin tesirlerini kıymetli ölçüde azaltıyor. Sistemli uyku saatleri ve uyku hijyenine dikkat etmek, beyin sıhhatini koruyarak yaşlanma sürecini yavaşlatıyor. Son olarak yapay zekâ takviyeli sıhhat takibi üzere teknolojik gelişmeler de şahsileştirilmiş sıhhat idaresi sağlayarak yaşlanma sürecini olumlu etkiliyor. Longevity kavramının içini dolduran bu alt başlıklar geliştikçe, trende verilen kıymeti de artıyor” dedi.
Çevresel faktörler genetiğin önüne geçiyor
Sağlıklı yaşlanmanın genetik ve çevresel ögelerin etkileşimiyle şekillenen karmaşık bir süreç olduğunu lisana getiren Uzm. Dr. Zahide Karaca, “Bazı genetik değişiklikler yaşlanmayla kontaklı hastalıklara yol açabilse de bu faktörlerin tesiri tek başına sonludur ve çevresel etmenlerle etkileşim içindedir. Bilimsel araştırmalara nazaran, genetik faktörlerin ömür müddeti üzerindeki tesiri yaklaşık yüzde 20-30 iken, çevresel faktörlerin yüzde 70-80 oranında belirleyici olduğunu ortaya koyuyor. Bu sonucun hastalıkları tedbire açısından halk sıhhati siyasetleri ve ferdi müdahaleler konusunda değerli bir fırsat sunduğunu söylemek mümkün” açıklamasında bulundu.
Eğitim düzeyi, ömür müddetini artırabilir
Eğitim düzeyi üzere sosyoekonomik faktörlerin de yaşlanma suratını etkileyebileceğini belirten Uzm. Dr. Karaca, “Columbia Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma, yüksek eğitim düzeyinin biyolojik yaşlanmayı yavaşlattığını ve hayat mühletini uzattığını söz ediyor. Ek olarak bir öteki kıymetli husus olan fizikî aktivitenin de kişisel, psikososyal ve çevresel özelliklerle direkt bağlantılı olduğunu biliyoruz. Bilhassa, içinde yaşanan etrafın fizikî aktiviteyi teşvik edici olması, yaşlı bireylerin etkin ve sağlıklı kalmalarını olumlu etkiler” dedi.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, sağlıklı yaş almayı desteklemek için kazanılması gereken 8 değerli alışkanlıktan bahsetti:
- Dengeli beslenme: Sebze, meyve, tam tahıllar, baklagiller ve sağlıklı yağlar açısından güçlü bir diyet, kronik hastalık riskini azaltarak ömür mühletini uzatabilir. Beslenme alışkanlıklarının bilhassa 40 ve 60’lı yaşlarda kişinin hayat şekli risklerine nazaran tekrar düzenlenmesi çok kıymetli.
- Düzenli fizikî aktivite: Haftada en az 150 dakika orta seviyede aerobik antrenman ve kas güçlendirme çalışması, kardiyovasküler sıhhati takviyeler ve biyolojik yaşlanmayı yavaşlatır.
- Yeterli ve kaliteli uyku: Her gece 7-9 saat uyku, bağışıklık sistemi ve bilişsel işlevler için kritik değere sahip.
- Stres idaresi: Meditasyon, nefes antrenmanları ve tabiatta vakit geçirmek üzere aktiviteler gerilim düzeyini düşürerek genel sıhhati dayanaklar.
- Sosyal temaslar: Aile ve arkadaşlarla güçlü bağlar, duygusal dayanak sağlayarak hayat memnuniyetini artırır.
- Düzenli sıhhat denetimleri: Erken teşhis ve önleyici önlemler, kanser üzere önemli hastalıklarda bile kesin tedavi bahtı yaratabilir.
- Zihinsel aktiviteler: Yeni hünerler kazanmak ve yaratıcı uğraşlarla vakit geçirmek, bilişsel rezervi artırarak demans riskini azaltabilir.
- Zararlı alışkanlıklardan kaçınma: Sigara ve çok alkol tüketiminden uzak durmak, kanser başta olmak üzere birçok hastalığa karşı müdafaa sağlar.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı