Egeli bilim insanı Doç. Dr. Dyt. Derya Hopancı Bıçaklı’dan kanser hastalarına altın pahasında tavsiyeler
Kanser tedavisinde kas kaybı ile çabada beslenme kritik rol alıyor
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Onkoloji Diyetisyeni Doç. Dr. Dyt. Derya Hopancı Bıçaklı, 1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftası hasebiyle kanser hastalarının tedaviye ahenginde beslenmenin kıymetinden bahsetti.
Kanserde beslenme sürecinin; hastalık oluşmadan evvel, teşhis konulduktan sonra ve düzgünleşme sonrası olmak üzere üç etapta değerlendirildiğini belirten Doç. Dr. Derya Hopancı Bıçaklı, birinci olarak hastalık oluşmadan evvel kâfi ve istikrarlı beslenmenin kritik rol oynadığını vurguladı. Beslenmenin kanser riskini azaltmada ve hastaların hayat kalitesini artırmada kıymetli bir faktör olduğunu söyleyen Doç. Dr. Derya Hopancı Bıçaklı, toplumun bu hususta bilinçlendirilmesi gerektiğini tabir etti.
Beslenme tedavisinin kıymetli bir kesimi olan Akdeniz diyetinin hastalık oluşmadan evvel ve tedavi bittikten sonraki periyotta kritik kıymetinden bahseden Doç. Dr. Derya Hopancı Bıçaklı, “Akdeniz diyeti kanser hastalarında, sağlıklı ve istikrarlı beslenme modeli olarak öne çıkıyor. Doğal ve besleyici besinleri temel alan, balık, salatalar, zeytinyağlı zerzevat yemekleri, kuru baklagiller, fermente süt eserleri, meyve ve tam tahıllar bir beslenme modelinin kanserden korunmada en aktif diyet yaklaşımında sıvı tüketimi de kritik rol oynuyor. Bilhassa tedavi sürecinde, günlük olarak en az 1,5-2 litre su tüketilmesi kıymetlidir; birtakım kemoterapi süreçlerinde ise bu ölçünün artırılması gerekebilir. Su dışında, çay, ıhlamur, çorba ve komposto üzere içeceklerin de yüzde 80’i sıvı olarak kabul edilse de, suyun öncelikli olarak tercih edilmesi gerektiğini unutmamalıyız” dedi.
“Düzenli beslenme ve besin güvenliği şart”
Kanserden korunmada tertipli beslenmenin ve besin güvenliğinin hayati bir rol oynadığını vurgulayan Doç. Dr. Hopancı Bıçaklı, “Düzenli beslenme, sırf ne yediğimizle değil, birebir vakitte hayat şeklimizle da direkt alakalıdır. Gece boyunca kâfi uyku alarak, sabah, öğlen ve akşam istikrarlı bir biçimde besin alımını sağlamak epey kıymetlidir. Bilhassa fast food, fritözde kızartılmış yiyecekler, yanmış, kavrulmuş besinler, hijyenik olmayan ortamlarda hazırlanan besinler ve tarım ilaçlarından arındırılmamış besinler önemli sıhhat riskleri taşır. Ayrıyeten, bayat baharatlarda bulunan aflatoksinler kanser riski açısından büyük bir tehlike oluşturur. Bu nedenle, taze, sağlam ve hijyenik besinleri tercih etmek son derece önemlidir” dedi.
Alkol ve tütün kullanımının kanserin en önemli nedenleri ortasında yer aldığını söz eden Doç. Dr. Hopancı Bıçaklı, “Bu ziyanlı alışkanlıklardan muhakkak kaçınılmalıdır. Obezite ise 13 farklı kanser tipiyle ilişkilendirilmektedir. Bilhassa ailesel yatkınlık taşıyan bireylerde, yağ dokusunun yarattığı riskler nedeniyle ülkü beden tartısının korunması büyük kıymet taşır” dedi.
“Ameliyat öncesi kâfi beslenme, sonrasındaki düzgünleşme süreciyle direkt ilişkilidir”
Doç. Dr. Hopancı Bıçaklı, “Kanser tanısı aldıktan sonra hastaların yüzde 60’ı bir yahut birden fazla operasyon geçirir. Bu süreçte kâfi beslenme, düzgünleşme sürecinde kritik bir rol oynar. Hastaların beslenme durumu kesinlikle değerlendirilmelidir. Milletlerarası kılavuzlar, hastaların ameliyat öncesinde kesinlikle desteklenmesini öneriyor. Bilhassa yetersiz beslenen üst gastrointestinal sistem ameliyatı geçirecek hastalar önemli bir beslenme yetersizliği içindeyse, ameliyat ertelenerek en az 14 gün müddetle beslenme takviyesi sağlanmalıdır. Kanser hastalarında malnütrisyon, yani yetersiz yahut istikrarsız beslenme, önemli sıhhat problemlerine yol açabilir. Malnütrisyon, organ işlev bozukluklarına ve hastalığın seyrinin kötüleşmesine neden olabilir. Bu nedenle riskli hastalar için evvelce beslenme planları oluşturuyor ve bireye özel beslenme dayanakları uyguluyoruz. Kemoterapi ve radyoterapi gören hastalar ise kesinlikle bir onkoloji diyetisyeni ile görüşmelidir. Alınan kemoterapi ilaçlarına ve radyoterapinin uygulanma bölgesine bağlı olarak hastalarda çeşitli seviyelerde beslenme bozuklukları oluşur. Örneğin, baş-boyun bölgesine radyoterapi alan hastalarda tükürük salgısı azalabilir, diş kayıpları yaşanabilir, mukozit ve çiğneme-yutma zahmetleri oluşabilir. Bu nedenle her hasta için özel bir beslenme planı oluşturulması gerekmektedir” diye konuştu.
“Kas kaybını önlemek için beslenme takviyesi gerekli”
Kanserde kas kaybının, güzelleşme sürecini zorlaştırdığını, bağışıklık sistemini zayıflattığını, tedaviye cevabı olumsuz etkilediğini ve hayat kalitesini değerli ölçüde düşürdüğünü vurgulayan Doç. Dr. Derya Hopancı Bıçaklı, “ Kas kaybını önlemek için hastaların kâfi protein almasının yanı sıra idman yapılması değerlidir. Kâfi besin tüketemediğini düşündüğümüz hastalarda beslenme dayanak eserleri devreye girer. Bu dayanak eserleri, içilebilir destekler olabileceği üzere, gerektiğinde tüple beslenme (enteral beslenme) yahut damardan beslenme (parenteral beslenme) halinde de uygulanabilir. Kök hücre nakli sırasında bağışıklık sistemi baskılandığı için, hastaların besin kaynaklı enfeksiyonlardan korunabilmesi emeliyle steril diyet uygulanması gerekir. Bilhassa beyaz kan hücreleri düştüğünde, pak, taze ve pastörize eserlerden oluşan bir diyet planı yapılır. Bu süreçte bağırsağın korunmasına yönelik beslenme önlemleri de büyük bir ehemmiyet taşır” dedi.
“Bilgi kirliliğine dikkat!”
Kanser tedavisinde beslenme konusunda bilgi kirliliğine dikkat çeken Doç. Dr. Hopancı Bıçaklı, “Hastalar ve hasta yakınları, yanlışsız bilgiye ulaşmak için kesinlikle bir onkoloji diyetisyenine danışmalıdır. Yanlış beslenme teklifleri ve gereksiz kısıtlamalar, hastanın tedavi sürecini olumsuz istikamette etkileyebilir. Tedavi süreci tamamlandıktan sonra, hastalığın tekrar etmesini önlemek için sağlıklı beslenme alışkanlıklarının sürdürülmesi kıymetlidir. Bu noktada Akdeniz diyeti öne çıkmaktadır. Ayrıyeten, antrenman, beslenme ile birlikte düşünülmeli ve kas işlevleri sistemli olarak takip edilmelidir. Mümkün güçsüzlük durumlarında ise süratlice tedbir alınmalıdır” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı