Şizofreninin halüsinasyonlar, sanrılar, motivasyon eksikliği ve bilişsel zorluklarla kendini gösterebildiğini aktaran Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, “Hastalık çoklukla ergenlik devri sonları ile erken yetişkinlik ortasında yani 15-30 yaş aralığında ortaya çıkar ve belirtiler erkeklerde bayanlara nazaran daha erken başlayabilir.” dedi. Erken teşhis ve uygun tedavinin, belirtilerin yönetilmesine ve hastalığın şiddetinin azaltılmasına yardımcı olabileceğine vurgu yapan Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, multidisipliner bir yaklaşım, ilaç tedavisi, psikoterapi ve aile takviyesi ile hastaların hayat kalitesinin artırılabileceğini dile getirdi.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, şizofreni hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Şizofreni, bireyin dünyayı algılama biçimini etkileyebiliyor!
Şizofreninin, fikir, algı, his ve davranış bozuklukları ile karakterize, ekseriyetle kronik seyirli bir zihinsel sıhhat bozukluğu olduğunu lisana getiren Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, “Gerçeklik algısında bozulmalar, yanılgılı fikirler (çoğunlukla sanrılar) ve gerçekte var olmayan şeyleri görme yahut duyma üzere belirtilerle kendini gösterir. Şizofreni, bireyin dünyayı algılama ve ona reaksiyon verme biçimini değerli ölçüde etkileyebilir.” dedi.
Erkeklerde bayanlara nazaran daha erken başlayabiliyor!
Şizofreni belirtilerinin, genelde ‘pozitif belirtiler’, ‘negatif belirtiler’ ve ‘bilişsel bozukluklar’ halinde sınıflandırıldığını aktaran Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, “Pozitif belirtiler ortasında halüsinasyonlar, sanrılar, dağınık fikir ve sistemsiz davranışlar yer alır. Motivasyon eksikliği, toplumsal geri çekilme, duygusal ifadesizlik ve bağlantıda zorluklar negatif belirtiler sınıfında ve dikkat dağınıklığı, karar verme zorluğu ve yürütücü fonksiyonlarda bozulma ise bilişsel bozukluklar sınıfında kıymetlendirilir.” dedi.
Hastalığın ekseriyetle ergenlik devri sonları ile erken yetişkinlik ortasında yani 15-30 yaş aralığında ortaya çıktığını tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, belirtilerin erkeklerde bayanlara nazaran daha erken başlayabileceğini söyledi.
Şizofreni birçok faktörden kaynaklanabilir!
“Şizofreninin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte hastalık, biyolojik, genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık etkileşimi sonucu ortaya çıkar.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin bu faktörleri şöyle açıkladı:
“Şizofreni hastası bir ebeveyni yahut birinci derece yakını olan bireylerde hastalık gelişme riski yüzde 10 civarındadır. Tek yumurta ikizlerinde bu oran yüzde 40-50’lere kadar çıkabilir. Beyindeki dopamin ve glutamat üzere nörotransmitterlerin dengesizliği şizofreni ile bağlantılıdır. Doğum öncesi enfeksiyonlar, gerilim, travma, çocuklukta ihmal yahut istismar üzere durumlar hastalık riskini artırabilir.”
Erken müdahale ve tedaviyle şizofreninin şiddetini azaltmak mümkün!
Şizofreniyi büsbütün önlemenin mümkün olmamakla birlikte erken teşhis ve uygun tedavi ile belirtilerin yönetilebileceğini ve hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılabileceğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, “Araştırmalar, erken müdahale ve tedavinin atakların sıklığını ve şiddetini azaltılabileceğini, kötüleşme riskini düşürebileceğini, uzun devirde hastaneye yatış oranlarını azaltabileceğini ortaya koyuyor.” dedi.
Tedavinin ekseriyetle ilaç tedavisi, psikoterapi, aile dayanağı ve toplumsal maharet eğitimlerini içerdiğini kelamlarına ekleyen Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, multidisipliner bir yaklaşımın şizofreni idaresinde kritik değer taşıdığını vurguladı.
Uygun tedavi ve destek şizofreni hastalarının ömür kalitesini artırabilir
Şizofreni tanısı alan bireylerin ömür kalitesini etkileyen birçok faktör olduğunu aktaran Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Tedavi planına sadıklık, belirtilerin idaresi ve nükslerin önlenmesi için kritik ehemmiyet taşır. Aile ve yakın etrafın takviyesi, bireyin toplumsal fonksiyonlarını muhafazasına yardımcı olur. Yüksek gerilim seviyeleri belirtileri kötüleştirebilir. Bu nedenle, gerilim azaltıcı teknikler ve nizamlı bir ömür rutini büyük değer taşır. Hem bireyin hem de ailesinin hastalık hakkında bilgi sahibi olması, hastalığı daha tesirli yönetmelerine yardımcı olur.
Şizofreniyle yaşayan bireyler, uygun tedavi ve dayanakla toplumsal hayata iştirak sağlayabilir ve ömür kalitelerini artırabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı