18-24 Mart Yaşlılara Hürmet Haftası!
Türkiye yaşlanıyor, yaşlı bakımında muhtaçlıklar artıyor!
Yaşlı bakımı, yüksek nitelikli ve âlâ eğitimli işçi gerektiriyor!
Türkiye’de yaşlı nüfus oranının süratli bir biçimde arttığını ve 2023 yılı prestijiyle bu oranın yüzde 9’un üzerine çıktığını kaydeden uzmanlar, mevcut yaşlı bakım hizmetlerinin yetersiz kalmasının, bireylerin hem fizikî hem de ruhsal sıhhatini olumsuz etkilediğini söylüyor.
Artan yaşlı nüfusun, bakım hizmetlerine duyulan muhtaçlığı kıymetli ölçüde artırdığını vurgulayan Öğr. Gör. Büşra Kul, “Yaşlı bakımı, yüksek nitelikli ve düzgün eğitimli işçi gerektiren bir alandır. Yaşlı bakımında çalışan çalışanın eğitimi, yalnızca tıbbi bilgiden ibaret değildir. Bakıcılar, hemşireler ve hekimler, yaşlıların özel gereksinimlerine uygun halde eğitim almalıdır.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakımı Programı Lideri Öğr. Gör. Büşra Kul, 18-24 Mart 2025 Yaşlılara Hürmet Haftası hasebiyle, Türkiye’de yaşlı nüfusun durumu ve yaşlı bakım hizmetlerine duyulan muhtaçlık konusunu kıymetlendirdi.
Türkiye’de yaşlı nüfus giderek artıyor!
Türkiye’de yaşlı nüfusun giderek artan bir orana sahip olduğunu ve 2023 yılı prestijiyle Türkiye’nin yaşlı nüfusunun yüzde 9’un üzerine çıktığını lisana getiren Öğr. Gör. Büşra Kul, “Bu oran, sıhhat hizmetleri ve toplumsal güvenlik siyasetlerindeki gelişmelerle artmaya devam ediyor. Lakin yaşlı bakımına yönelik hizmetler, çoklukla yetersiz kalmakta, bu durum yaşlı bireylerin hem fizikî hem de ruhsal sıhhatlerini olumsuz etkileyebilmektedir. Artan yaşlı nüfus, bakım hizmetlerine duyulan muhtaçlığı da kıymetli ölçüde artırmaktadır. Sıhhat hizmetleri, konforlu ömür alanları, psikososyal takviye üzere ögeler, yaşlı bakımının temel bileşenleridir. Bu nedenle, yaşlı bakım hizmetlerine yönelik yatırımların artırılması gerekmektedir.” dedi.
Yaşlı bakımı çok istikametli olmalı…
Yaşlı bakımının yalnızca tıbbi bir sıkıntı olmadığına işaret eden Kul, “Yaşlı bireylerin ruhsal ve toplumsal gereksinimleri da en az fizikî sıhhatleri kadar kıymetlidir. Toplumsal izolasyon, depresyon, yalnızlık üzere ruhsal meseleler yaşlılar ortasında yaygındır. Bu nedenle, yaşlı bakımının çok istikametli olması, yalnızca fizikî sıhhat sıkıntılarıyla değil, tıpkı vakitte ruhsal ve toplumsal durumlarla da ilgilenmesi gerekmektedir. Yaşlı bireylerin toplumsal etkinliklere iştirakini teşvik etmek, ruhsal takviye sunmak ve aile bağlarını güçlendirmek bu açıdan kıymetlidir.” diye konuştu.
Yaşlı bakım işçisinin niteliği artırılmalı
Yaşlı bakımının, yüksek nitelikli ve uygun eğitimli işçi gerektiren bir alan olduğunu da belirten Kul, “Yaşlı bakımında çalışan çalışanın eğitimi, yalnızca tıbbi bilgiden ibaret değildir. Bakıcılar, hemşireler ve hekimler, yaşlıların özel gereksinimlerine uygun biçimde eğitim almalıdır. Bu eğitim, yaşlıların fizyolojik, ruhsal ve toplumsal gereksinimlerini karşılamayı amaçlayan bir bütünsel yaklaşımla şekillendirilmelidir. Yaşlı bakımı çalışanının, birebir vakitte empati, sabır ve bağlantı hünerleri üzere insani özelliklere sahip olması da büyük değer taşır. Eğitim programları, yaşlılara has bakım tekniklerinin yanı sıra, birinci basamaktan ileri seviye bakıma kadar geniş bir yelpazeyi kapsamalıdır.” tabirinde bulundu.
Ailelerin rolü büyük
Ailelerin, yaşlı bakımının temel taşlarını oluşturan ögeler olduğunu da söyleyen Öğr. Gör. Büşra Kul, “Ancak, çağdaş ömür şartları ve ekonomik zorluklar nedeniyle birçok aile, yaşlı bireylerine gereğince bakım sağlayamamakta ya da bu süreçte ruhsal ve fizikî olarak zorlanmaktadır. Ailelere yönelik eğitimler, bakım süreçlerini daha sağlıklı bir halde yönetmelerine yardımcı olabilir. Ayrıyeten, aileler için takviye kümeleri, ruhsal takviye hizmetleri ve finansal yardım paketleri, bakım sürecini daha sürdürülebilir hale getirebilir.” formunda konuştu.
Yaşlı bakım hizmetlerini geliştirmek için ne yapılabilir?
Öğr. Gör. Büşra Kul, yaşlı bakım hizmetlerinin geliştirilmesi için neler yapılması gerektiğini de şöyle sıraladı:
“Kısa vadeli; Yaşlı bakım hizmetlerine yönelik farkındalık oluşturulmalı, kısa vadeli bakım hizmetleri, meskende bakım dayanağı ve sıhhat taramaları üzere hizmetler yaygınlaştırılmalıdır. Ayrıyeten, yaşlılara yönelik acil takviye sınırları kurulabilir.
Orta vadeli; Yaşlı bakımını destekleyen toplumsal siyasetler geliştirilmelidir. Yaşlılar için özel bakım meskenlerinin kapasitesi artırılmalı, bu hizmetlerin kalitesi denetlenmeli ve erişilebilirliği sağlanmalıdır.
Uzun vadeli; Yaşlı bakımına yönelik kapsamlı bir ulusal strateji belirlenmeli ve sıhhat sisteminde yaşlılara mahsus uzmanlık alanları oluşturulmalıdır. Yaşlıların ömür kalitesini artıracak araştırmalar ve projeler teşvik edilmeli, bu bahiste devlet ve özel sektör iş birliği güçlendirilmelidir.
Yaşlı bakımının sadece tıbbi değil, toplumsal ve ruhsal boyutlarının da dikkate alındığı bir siyaset geliştirilmesi, yaşlı bireylerin sağlıklı, keyifli ve huzurlu bir hayat sürdürebilmeleri için büyük değer taşımaktadır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı